De komende tijd lichten we meerdere facetten van onze Chinese tuin in de Hortus toe. Ook gaan we daarbij in op de Chinese cultuur. We vertelden eerder al over de Drakenmuur in deze Ming-tuin en over het tradidionele maakproces van thee. Vandaag aandacht voor ‘Wetenswaardigheden over thee’.

Alleen drank getrokken uit de bladeren van de theestruik Camellia sinensis var assamica mag zich thee noemen. Van oorsprong komt deze plant voor in China en in Z.O. Azië.

• In de 6e eeuw verspreidden Boeddhistische monniken de thee van China naar Japan, waar zich een eigen theecultuur ontwikkelde.
• In de 13e en 14e eeuw gedurende de overheersing van de Mongoolse keizers over China nam de interesse in thee consumptie af.
• Vanaf de tweede helft 14e eeuw bij opkomst Ming Periode herleefde het theegebruik en werd de thee bewerkt tot de “losse” theebladeren die wij nu kennen.
• In de 17e eeuw kwam in de haven van Amsterdam de eerste thee onder de naam “Orange Pekhoe” Europa binnen.
• “Orange” staat voor het huis van Oranje, dat gaf de thee een vooraanstaande naam! Pekoe of pak-ho staat voor het fijne haar van een pasgeborene of de kleine haartjes op jonge theeknoppen en geeft het fijn opgerolde theeblad aan.

Bewerking van theebladeren:

1. 1. Op de plantage worden de topjes van de planten geplukt en zo snel mogelijk naar de fabriek vervoerd;
   2. Daar wordt de thee verwerkt tot een van de zes theesoorten: witte, gele, groene, zwarte, oolong , pu-ehr;
   3. Het aantal stappen van bewerking geplukt blad bepaalt de soort thee.

• Witte thee: plukken, lang verwelken, eerst in de schaduw daarna in de zon en dan drogen in de zon of in de oven om oxidatieproces te stoppen. De kortste procedure. Oorsprong in Fujian, een zuidelijke provincie in China. Nu op veel plantages gemaakt ook in andere landen. Bekende soorten zijn Bai hao yin zhen, Bai mudan, Gong mei en Shou mei.
• Groene thee: plukken, verwelken, oxidatie stoppen door kort te verhitten in wok, oven of stoom, hierdoor behoudt het blad zijn groene kleur en om zijn aroma’s vast te houden wordt er gerold, gevormd en tenslotte gedroogd om schimmelvorming te voorkomen.
• Oolong: deze thee kent de meeste stappen. Na de pluk, verwelken binnen en buiten, volgt de extra stap: kneuzen en schudden, gedeeltelijke oxidatie vindt hierdoor plaats. Verhitten in de zon of oven om oxidatie volledig te stoppen. Het niveau van oxidatie wordt aangegeven door de theemeester door aan het blad te ruiken. Daarna rollen tot een strak of los balletje of tot de langwerpig verticaal gedraaide oolong. Dan drogen en roosteren. Door het roosteren wordt de thee zachter en complexer.
• Pu-Ehr: Dit is de echte zwarte thee! De enige theesoort die wordt gefermenteerd, de gisten, micro- organismen zorgen hiervoor. In China heet deze thee Hei cha of zwarte thee. Het is een thee uit de omgeving van de stad Pu-Ehr in Yunnan. Het blad wordt na de pluk direct verhit in een wok, zodat er geen oxidatie plaats vindt, vervolgens rollen, vormen, drogen, licht stomen en persen en voor lange tijd wegzetten of los onder doeken laten fermenteren en rijpen.
• Gearomatiseerde theesoorten: zoals Earl grey, Lapsang souchong of Jasmijn zijn geen aparte theesoorten, want ze kunnen gemaakt worden van elke zes theesoorten door aroma’s toe te voegen.

Bronnen: Thee de nuchtere neef van wijn door Mariela Erkens en A History of Tea door Lara C. Martin

Lees meer