/ Inleiding
/ Per 1 januari 2023 is de gemeente Groningen eigenaar geworden van de Hortus, Biotoop en het parkeerterrein met alle opstallen, voorheen in eigendom van de Rijksuniversiteit Groningen (RUG).
Na overdracht werd de gemeente direct geconfronteerd met de vraag wat de toekomst van de verworven opstallen en gronden zou kunnen zijn. Een (voorlopig) antwoord was met name van belang voor de bewoners van de Biotoop vanwege noodzakelijk (groot) onderhoud van de gebouwen. Inmiddels heeft de gemeente helderheid verschaft op dat punt. Het Zoölogisch laboratorium moet op 1 januari 2025 ontruimd worden opgeleverd. De overige bewoners worden geacht gefaseerd uit hun woon/werkruimte te vertrekken, met als uiterste datum 1 januari 2028.
/ Na de overdracht heeft de gemeente alle belanghebbenden bij de ontwikkeling van het Hortus-Biotoop gebied gevraagd met ideeën te komen.
De directie van CareX kwam snel met een gebiedsvisie (1), die, in het licht van het besluit van de gemeente Groningen betreffende de Biotoop-bewoners, als achterhaald kan worden beschouwd. In de omgevingsvisie ‘Levende Ruimte’ (2022) van de gemeente Groningen is sprake voor wat betreft de ontwikkeling van het gebied Haren “van mogelijkheden voor vrijetijdsbesteding, werkgelegenheid, beleving, onderwijs en gezondheid en is het een uitdaging deze kansen een te plek te geven in relatie tot de groeiende aandacht voor klimaatadaptatie, duurzaamheid, behoud van erfgoed en cultuurhistorische waarde van plekken als de Hortus en de Biotoop.”
/ In de afgelopen 10 jaar heeft de Stichting Behoud Groene Hortus (SBGH) de Hortus nieuw leven ingeblazen met anno 2023 als resultaat een toenemend aantal bezoekers, waaronder veel jonge gezinnen, studenten en een groeiend aantal buitenlanders.
Ook het aantal bezoekers met een jaarabonnement voor de Hortus is sterk gestegen. De Vrienden van de Hortus hebben een navenante stijging van het aantal leden van de Vriendenvereniging waargenomen. De hier gepresenteerde gebiedsvisie sluit aan op bovenstaande passage uit de omgevingsvisie “Levende Ruimte” van de gemeente Groningen. Kern van de SBGH-gebiedsvisie is een integrale ontwikkeling van de Hortus en van het Biotoop-terrein, met behoud van de gehele Hortus inclusief de Chinese Mingtuin. Op het Biotoop-terrein wordt een groene en duurzame woonwijk ontwikkeld (Hortuswijck Haren) voor (sociale) huurders en kopers, waarbij zoveel mogelijk gebruik wordt gemaakt van het betonskelet van de bestaande gebouwen. De nieuw- c.q. verbouw zal bio-based zijn, dwz sterk gericht op circulair gebruik van natuurlijk gegroeide bouwmaterialen. Het Zoölogisch laboratorium, een gemeentelijk monument, wordt, idealiter, ingericht als het ‘Huis van de Natuur’ met het Groninger Landschap als voornaamste bewoner. Voor verwante organisaties als het IVN en de Natuur- en Milieufederatie is ook voldoende ruimte in het pand. Zelfs het gewenste Natuurmuseum en de Imkervereniging zouden in een van de vleugels van het gebouw kunnen worden ondergebracht.
Een cruciaal onderdeel van het hier gepresenteerde plan is om de opbrengst van de Biotoop-bebouwing – mede bepaald door de aanwezigheid van een aangrenzende en florerende Hortus – voor een deel te bestemmen voor investeringen in de Hortus.
Alvorens de gebiedsvisie te presenteren wil de SBGH antwoord geven op een zestal voor de hand liggende vragen, die ook in de gebiedsvisie aan de orde komen, maar daar slechts met een korte toelichting.
/ Vragen
- Waarom moet de Hortus behouden blijven?
- Waarom is het redelijk dat noodzakelijke investeringen in de Hortus mede gefinancierd worden uit de opbrengst van woningbouw op het Biotoop-terrein?
- Hoe betaalbaar zijn de plannen van de SBGH en wat betekenen die voor de (toekomstige) bewoners?
- Waarom een ‘Huis van de Natuur’ in de Hortuswijck?
- Waarom is een Natuurmuseum nabij de Hortus wenselijk?
- Hoe belangrijk is het bestaande parkeerterrein?
/ Download rapport
Download het volledige rapport over de gebiedsvisie van de Hortus en de Biotoop en lees de antwoorden op bovengenoemde vragen en bekijk de visualisaties van de toekomstige Hortuswijck Haren met een historische structuur van plekken en verbinding.
